Wat gebeurt er met het klimaat in een versteende straat
Steeds meer tuinen in Nederlandse steden veranderen in betegelde buitenplaatsen met een paar potten groen. Dat lijkt onderhoudsvriendelijk, maar voor het lokale klimaat is het een stille ramp. Versteende tuinen versterken warmte, drogen de bodem uit en vergroten wateroverlast bij piekbuien. In jouw eigen straat kun je dit effect al voelen en zien.
Een betegelde voortuin warmt op zonnige dagen snel op. Steen slaat warmte op en geeft die langzaam weer af, ook als de zon al onder is. Daardoor koelt de straat minder af, vooral op windstille avonden. In buurten met veel verharding kunnen temperatuurverschillen van enkele graden ontstaan ten opzichte van groene wijken. Dat lijkt weinig, maar het maakt zomerse nachten benauwder en vergroot de kans op hittestress.
Waarom groene tuinen koeler en gezonder zijn
Een groene tuin werkt als een natuurlijke airco. Planten verdampen water via hun bladeren, een proces dat energie kost en dus warmte onttrekt aan de omgeving. Tegelijk houdt een levende bodem regenwater vast als een spons. Het resultaat is een merkbaar koeler microklimaat, zelfs op een paar vierkante meter.
In een straat met veel groene tuinen ontstaat zo een kettingreactie. Minder hitte betekent minder uitdroging van de bodem en minder stress voor bomen. Die bomen zorgen op hun beurt voor schaduw, extra verdamping en betere luchtkwaliteit. Het lokale klimaat wordt stabieler: minder extreme pieken in temperatuur en vochtigheid.
Het effect op regen en wateroverlast
Bij hoosbuien kan water op versteende oppervlakken nergens heen. Het stroomt direct naar het riool, waardoor straten blank komen te staan en riolen worden overbelast. In een straat met veel betegelde tuinen versterkt dit elkaar. Elke tuin draagt een beetje bij aan een snelle, heftige waterpiek.
Groene tuinen breken die piek. Regenwater infiltreert in de bodem, wordt tijdelijk vastgehouden in de grond en door plantenwortels opgenomen. Daardoor blijft er minder water over dat tegelijk naar het riool moet. De kans op plassen, modderstromen en overstroomde putten neemt af, zelfs als maar een deel van de straat vergroent.
Wat jij zelf kunt veranderen in jouw tuin
De impact van één tuin lijkt klein, maar op straatniveau telt elke vierkante meter groen. Door tegels te vervangen door planten, bodembedekkers of een klein stukje wadi, help je het lokale klimaat direct. Je voelt het verschil vooral tijdens hittegolven en zware buien, precies de momenten waarop het weer de meeste overlast geeft.
Begin bijvoorbeeld met een groene strook langs de gevel, een kruidenborder of een stukje schaduw onder een boom. Gebruik doorlatende bestrating waar echt nodig is en laat de rest ademen. Zo wordt jouw tuin een mini-klimaatbuffer. Als meerdere buren meedoen, verandert je straat stap voor stap van een versteende hitte-eiland in een koeler, veerkrachtig stukje stad.
