Klimaatverandering en extreem weer: een groeiende verwarring
Als het ineens extreem heet wordt of juist heel hard regent, vragen mensen zich vaak af: "Is dit door klimaatverandering?" Het is begrijpelijk dat het moeilijk is om weer en klimaat van elkaar te onderscheiden. In dit artikel leggen we uit wat het verschil is tussen deze twee begrippen en waarom het belangrijk is dat verschil te begrijpen.
Wat is klimaatverandering precies?
Klimaatverandering verwijst naar langetermijnveranderingen in temperatuur, neerslag, wind en andere aspecten van het klimaat. Deze veranderingen worden meestal gemeten over periodes van dertig jaar of langer. Ze kunnen natuurlijk ontstaan, maar de afgelopen eeuw is het klimaat vooral veranderd door toedoen van de mens. Denk aan het verbranden van fossiele brandstoffen en het kappen van bossen, wat leidt tot een toename van broeikasgassen in de atmosfeer.
Klimaat versus weer: een belangrijk onderscheid
Klimaat is dus het gemiddelde weer over lange periodes, terwijl het weer verwijst naar de dagelijkse atmosfeercondities. Een hittegolf in juli is dus een weerfenomeen, terwijl de toename van het aantal hittegolven in de afgelopen decennia wijst op een klimaatverandering. Je kunt zeggen dat klimaat bepaald wat je in je kledingkast hangt, terwijl het weer bepaalt wat je vandaag aantrekt.
Weersextremen en hun link met klimaatverandering
Hoewel weer en klimaat verschillende concepten zijn, staan ze wel met elkaar in verband. Klimaatverandering verhoogt namelijk de kans op bepaalde soorten extreem weer. Zo kunnen hogere temperaturen leiden tot intensere droogtes of juist zwaardere regenval, afhankelijk van de regio. Ook stormen kunnen heviger worden doordat de oceaantemperaturen stijgen.
Wetenschappelijk bewijs voor de invloed van klimaatverandering
Klimaatwetenschappers gebruiken modellen en statistiek om te bepalen of een specifiek extreem weerfenomeen beïnvloed is door klimaatverandering. Zo bleek bijvoorbeeld dat de hittegolf in West-Europa in 2022 veel waarschijnlijker werd door menselijke invloed op het klimaat. Toch is het belangrijk om niet elk ongewoon weerfenomeen automatisch toe te schrijven aan klimaatverandering zonder gedegen onderzoek.
Waarom het verschil ertoe doet
Het begrijpen van het verschil tussen klimaat en weer is van belang voor beleidsmakers, bedrijven en burgers. Door te beseffen dat klimaatverandering langzaam verloopt maar wel langdurige effecten heeft, kunnen we beter plannen en actie ondernemen. Tegelijk moeten we ons voorbereiden op de grotere kans op extreem weer en infrastructuur hierop aanpassen.
Wat kun je zelf doen?
Hoewel het klimaat een mondiaal probleem is, kun je lokaal verschil maken. Minder autorijden, overstappen op groene stroom en minder verspillen zijn voorbeelden van acties die bijdragen aan het beperken van klimaatverandering. Ook kun je bijdragen aan bewustwording door anderen uit te leggen wat klimaatverandering wél en niet is.
