De verwarring rondom bio-plastic
Biologisch afbreekbaar plastic klinkt als de perfecte oplossing voor onze plasticproblematiek. Het is verleidelijk om aan te nemen dat een product met dit label na gebruik gewoon kan worden weggegooid met groente-, fruit- en tuinafval (GFT). Helaas is de praktijk veel weerbarstiger. De term ‘biologisch afbreekbaar’ dekt een breed scala aan materialen die onder zeer specifieke omstandigheden afbreken. Deze omstandigheden zijn zelden aanwezig in de huis-tuin-en-keuken composthoop, en vaak zelfs niet in de reguliere gemeentelijke GFT-verwerking.
Het grootste misverstand ligt in de snelheid van afbraak. Veel van deze materialen vereisen aanhoudend hoge temperaturen, hoge luchtvochtigheid en de aanwezigheid van specifieke micro-organismen. Dit proces, dat thuis jaren kan duren, zorgt ervoor dat bio-plastic in het GFT-systeem als een vervuiling wordt gezien. Het is van cruciaal belang dat we de certificeringen begrijpen, om te voorkomen dat we onze recyclingsystemen onbedoeld schaden.
Wat gebeurt er in de industriële compostering?
Industriële composteerinstallaties werken op een veel hoger tempo en met veel intensievere hitte dan een composthoop in uw achtertuin. De temperatuur kan oplopen tot boven de 60 graden Celsius. Producten die de certificering ‘OK Compost Industrial’ dragen, zijn getest om binnen deze strenge, industriële processen af te breken. Desondanks hanteren veel afvalverwerkers in Nederland een strikte ‘zero tolerance’ voor bio-plastic in de GFT-stroom. Dit komt omdat de verwerkingstijd van het GFT-afval (vaak slechts enkele weken) simpelweg te kort is voor het plastic om volledig te desintegreren. Wat overblijft, zijn fragmenten die de kwaliteit van de uiteindelijke compost bedreigen.
Het dilemma van de GFT-inzameling
Wanneer niet-afgebroken stukjes plastic – ook bio-plastic – in de compost terechtkomen, verlagen ze de waarde en de zuiverheid van het eindproduct. Boeren en tuinders willen compost die vrij is van vervuiling. Om dit te garanderen, moeten GFT-verwerkers vaak handmatig of machinaal het inkomende afval screenen en zuiveren, wat extra kosten en energie vereist. Veel instanties geven daarom het duidelijke advies: als het niet honderd procent zeker is dat het echt groente- of fruitafval is, gooi het dan bij het restafval, tenzij de verpakking expliciet is goedgekeurd door de lokale inzamelaar.
Kiezen voor écht circulaire oplossingen
Hoewel de intentie achter biologisch afbreekbaar plastic goed is, verschuift de focus binnen de circulaire economie steeds meer naar hergebruik en het vermijden van wegwerpmaterialen, ongeacht de afbreekbaarheid. De meest duurzame keuze is vaak het kiezen voor verpakkingen die simpelweg niet bestaan, of die gemaakt zijn van gemakkelijk en onbeperkt recyclebare materialen, zoals glas of aluminium, mits deze goed in de juiste stromen worden gescheiden.
Voor voedselresten is de GFT-bak essentieel, maar we moeten kritisch blijven kijken naar de materialen die we daar aan toevoegen. De klimaatuitdaging vereist heldere scheidingsregels. Door bewust te zijn van de beperkingen van bio-plastic, helpen we de kwaliteit van de compost te waarborgen, waardoor deze waardevolle grondstof weer terug de natuur in kan zonder vervuiling.
