Wat gebeurt er met het klimaat in een versteende tuin
In steeds meer Nederlandse straten verdwijnen gras, struiken en bomen en komen er tegels, grind en kunstgras voor terug. Dat lijkt onderhoudsvriendelijk, maar een versteende tuin heeft grote invloed op het lokale klimaat rond je huis. De temperatuur, luchtkwaliteit en zelfs je gevoel van comfort veranderen merkbaar.
Een versteende tuin warmt sneller op dan een groene tuin. Steen slaat zonnewarmte op en geeft die langzaam weer af. Op warme dagen kan het temperatuurverschil tussen een betegelde en een groene tuin zomaar enkele graden zijn. Dat lijkt weinig, maar voor mensen, dieren en planten is dat verschil voelbaar en soms zelfs schadelijk.
De hitte-eilandwerking in je eigen straat
Waarom tegels zo warm worden
Materialen zoals beton, baksteen en asfalt absorberen veel zonlicht. Doordat ze weinig verdamping mogelijk maken, kunnen ze hun warmte niet kwijt via water dat opstijgt uit bodem en bladeren. In plaats daarvan warmen ze zelf op en stralen die warmte later weer uit. Dit fenomeen noemen we de hitte-eilandwerking, bekend uit steden, maar net zo goed aanwezig in versteende woonwijken.
In een groene tuin verdampt water via bladeren, bodem en gras. Dat verdampingsproces kost energie in de vorm van warmte, waardoor de omgeving afkoelt. Hoe meer tegels, hoe minder verdamping, en hoe hoger de gevoelstemperatuur in je tuin en tegen je gevel aan.
Invloed op binnenklimaat en gezondheid
De extra warmte rond je huis dringt door in muren en ramen. Daardoor blijft het binnen langer warm, vooral ’s avonds en ’s nachts. Dit maakt het lastiger om je woning op een natuurlijke manier te koelen en verhoogt de behoefte aan airco of ventilatoren. Voor kwetsbare groepen, zoals ouderen, jonge kinderen en mensen met hart- of longproblemen, kan dit een serieus gezondheidsrisico vormen.
Versteende tuinen, regen en wateroverlast
Waar blijft al dat regenwater
Naast hitte verandert een versteende tuin ook de waterhuishouding. Regenwater kan niet meer in de bodem zakken en stroomt sneller naar het riool of de straat. Bij hevige buien, die door klimaatverandering vaker voorkomen, raakt het riool sneller overbelast. Dit vergroot de kans op wateroverlast in jouw straat en soms zelfs in woningen.
Een groene tuin werkt als een spons. Planten, bodem en mulch vangen water op en geven het langzaam weer af. Dat helpt piekbuien op te vangen, het grondwater aan te vullen en droogteperiodes beter te doorstaan. Hoe meer tuinen in de wijk versteend zijn, hoe kleiner deze sponswerking op buurtniveau wordt.
Kleine ingrepen, groot klimaatverschil
Van volledig versteend naar klimaatvriendelijk
Gelukkig is de stap van een versteende tuin naar een klimaatvriendelijke tuin kleiner dan vaak wordt gedacht. Je hoeft niet direct alle tegels te verwijderen om effect te merken. Het weghalen van een paar stoeptegels en het aanplanten van vaste planten of een kleine boom zorgt al voor meer schaduw, verdamping en infiltratie van regenwater.
Ook gevelgroen, klimplanten, regentonnen en kleine wadi’s helpen om jouw tuin en straat klimaatbestendiger te maken. Hoe meer buren meedoen, hoe sterker het effect: minder hittestress, minder wateroverlast en een aangenamer microklimaat waarin mens, dier en plant zich beter voelen.
