Wat is een klimaatadaptieve tuin?
Een klimaatadaptieve tuin is een tuin die zo is ingericht dat hij beter kan omgaan met extremer weer. Denk aan droge, hete zomers, korte maar hevige buien en zachte winters. In plaats van het klimaat te proberen terug te draaien, past de tuin zich aan de nieuwe omstandigheden aan. Zo wordt jouw stukje buitenruimte een mini-buffer tegen droogte én wateroverlast.
Waar een traditionele tuin vaak veel tegels en weinig variatie in beplanting heeft, werkt een klimaatadaptieve tuin juist met bodem, water en planten samen. Het resultaat is een koeler microklimaat, meer biodiversiteit en minder druk op het riool tijdens stortbuien.
Waarom tegels inruilen voor groen?
Tegels warmen snel op in de zon en geven die hitte langzaam weer af. Daardoor blijft de omgeving lang warm, ook als de temperatuur ’s avonds daalt. Bovendien kan regenwater op tegels niet de grond in zakken. Het stroomt naar het riool, dat tijdens piekbuien overbelast kan raken.
Groene bodems werken heel anders. Planten en een luchtige bodem houden regenwater vast, als een spons. Bij droogte kunnen planten dat opgeslagen water weer benutten. Tegelijkertijd verdampen bladeren water, waardoor de lucht koeler wordt. Zo ontstaan er kleine eilanden van verkoeling in versteende wijken.
Droogte tegengaan in je eigen tuin
Droogte ontstaat niet alleen doordat het minder regent, maar ook doordat water te snel wegstroomt. In een klimaatadaptieve tuin probeer je regenwater zo lang mogelijk vast te houden. Dat begint bij de bodem. Een levende bodem met veel organisch materiaal kan veel meer water opslaan dan een dichte, verdichte grond.
Door de bodem zo min mogelijk om te spitten, compost toe te voegen en hem bedekt te houden met planten of een mulchlaag, verbeter je de sponswerking. Kies daarnaast planten die tegen droge perioden kunnen, bijvoorbeeld diepwortelende vaste planten en inheemse soorten. Die zijn vaak beter aangepast aan het lokale klimaat en hebben minder extra water nodig.
Regen opvangen en benutten
Hevige buien zorgen steeds vaker voor wateroverlast op straat en in kelders. Met een slimme tuin kun je een deel van dat water tijdelijk opvangen. Dat kan bijvoorbeeld door regenwater van het dak niet direct het riool in te sturen, maar eerst de tuin in te leiden.
Een eenvoudige manier is het plaatsen van een regenton. Daarmee vertraag je de afvoer van regenwater en heb je een voorraad voor droge periodes. Daarnaast kun je werken met lichte hoogteverschillen in de tuin, zodat water naar plekken stroomt waar de bodem extra veel kan opnemen, zoals een wadi of een verdiept plantvak.
Klein beginnen, groot effect
Een tuin volledig omvormen is niet altijd nodig. Elke tegel die je vervangt door groen, elk stukje bodem dat je weer laat ademen en elke liter regenwater die je opvangt, helpt het lokale klimaat. Klimaatadaptieve tuinen zijn geen luxe, maar een praktische manier om droogte, hitte en wateroverlast te verzachten in je eigen leefomgeving.
Door je tuin stap voor stap klimaatadaptief in te richten, draag je bij aan een veerkrachtige straat, wijk en stad. Zo wordt jouw tuin een kleine, maar betekenisvolle schakel in een groter, klimaatrobuust landschap.
