De uitdaging van de bouwsector
De bouwsector is wereldwijd een van de grootste verbruikers van grondstoffen en tegelijkertijd verantwoordelijk voor een enorme afvalberg. Traditioneel gezien worden gebouwen ontworpen voor de lange termijn, maar als ze eenmaal gesloopt moeten worden, resulteert dit in een lineair proces: delven, produceren, gebruiken en weggooien. Dit model is onhoudbaar in het licht van klimaatverandering en grondstoffenschaarste. Een shift naar een circulaire economie is noodzakelijk, en remontabele bouw speelt hierin de hoofdrol.
Wat is remontabele bouw precies?
Remontabele bouw, ook wel demontabel bouwen genoemd, gaat over het ontwerpen van constructies en componenten die gemakkelijk gedemonteerd, hergebruikt of gerepareerd kunnen worden. In plaats van materialen aan elkaar te lijmen, lassen of storten, worden verbindingen gemaakt door middel van mechanische bevestigingen zoals bouten en moeren. Dit maakt het mogelijk om de onderdelen later zonder kwaliteitsverlies uit elkaar te halen.
Het idee is dat een gebouw niet het einde van de levenscyclus van de materialen betekent, maar slechts een tijdelijke opslagplaats. Zodra het gebouw zijn functie verliest, krijgen de onderdelen een nieuw leven elders of in een andere functie.
Grondstoffenpaspoorten en materiaalketens
Om remontabele bouw succesvol te maken, is inzicht in de gebruikte materialen essentieel. Hier komen grondstoffenpaspoorten om de hoek kijken. Een dergelijk paspoort registreert welke materialen, in welke hoeveelheid en kwaliteit, in een gebouw zijn verwerkt. Dit digitale overzicht maakt het mogelijk om op elk moment te weten welke 'oogst' (bouwmaterialen) beschikbaar komt na demontage. Dit vergemakkelijkt de handel in gebruikte bouwcomponenten en sluit de materiaalkringloop effectief.
Economische en ecologische voordelen
De voordelen van deze bouwmethode zijn tweeledig. Ecologisch gezien leidt het tot significant minder afval en een lagere CO2-uitstoot, omdat er minder nieuwe grondstoffen gewonnen hoeven te worden. Het energieverbruik voor de productie van nieuwe materialen, zoals cement en staal, daalt aanzienlijk.
Economisch gezien zorgt remontabele bouw voor waardbehoud. Materialen behouden hun waarde omdat ze herbruikbaar blijven. Dit creëert nieuwe verdienmodellen, zoals 'material as a service', waarbij bedrijven eigenaar blijven van de materialen en deze verhuren. Dit stimuleert hen om te investeren in hoogwaardige, duurzame componenten die lang meegaan en makkelijk te demonteren zijn.
Hoewel de initiële ontwerpkosten en de bouwtijd in sommige gevallen iets hoger kunnen zijn, levert de lange-termijnwaarde van de componenten en de reductie van sloopkosten een duidelijk financieel voordeel op. Remontabele constructies zijn daarmee niet alleen een ecologische noodzaak, maar ook een slimme economische investering in de toekomst van de bouw en de planeet.
